۱۳۸۹ فروردین ۳, سه‌شنبه

شخم زدن

حافظ همیشه دنبال ِ اینه که خرقه ی خودش رو آتش بکشه! خرقه و خانقاه و پیر و پیروی و ادعای کشف و کرامات و شطح و طامات را نمی‌پذیره و اونا رو دست می‌اندازه. بارها عبا و ردا و لباس هاش را در شعر به خانقاه ها می بخشه!

اخلاق برای حافظ 1) زهد و 2) ترس و 3) تعصب نیست؛ فقط "آزادمنشی" است. روح بی‌باک حافظ مانند اولیاء الله "خوف" و "حزن" نمی‌شناسد. کینه و انتقام کشی نمی شناسد. هفتاد جنگ شده در شیراز و عارت های زیادی شده اما حافظ اهل ِ انتقام نیست و توصیه نمی کنه.

گاهی همین انتقام کشی ها در ابعاد ِ کوچکش کار ما میشه: مادر ِ کسی رو آزار می دیم تا حال ِ طرف رو بگیریم. به پدر ِ کسی بی احترامی می کنیم تا به طرف حالی کنیم که اشتباه می کنه. گاهی دومادی برای اینکه حال ِ کسی از خونواده ی همسرش رو بگیره شروع می کنه به شکنجه ی زنش، با طعنه ها، با دعوا.

به نظر ِ حافظ رفتارها دو جورن:
1) اونایی که معنیشون توی خودشونه،
2)اونایی که معنی ندارن و معنیشون با حضور ِ دیگر ِ آدم ها معنی میشه.

نوع ِ اول اخلاق رو بوجود میاره و نوع ِ دوم عرف های قبیله ای را .

مثلا اگه کسی روشی برای کمتر ریا کردن کشف می کنه خود به خود "معنی" دارن. اثر ِ درمانی ِ دارن. سر زدن ِ کوچک ِ فامیل به بزرگ ِ فامیل (چه دور چه نزدیک) یه چیز ِ "واقعیه". اثر داره. زحمت می کشی، سرت رو می گذاری زیر ِ پات که بتونی بری و رابطه ی خراب شده ای رو اصلاح کنی. به درد نمی خوره غرور، اینجا.

گاهی باد سرما میاره و درختا رو خشک می کنه. دو ماه ِ دیگه نیستش. درخت ها توی بهار اون باد رو می بخشن. این ها چیز های "واقعی" هستن. این ها کمک می کنن که تو بتونی بالا بیاری کثافت هایی که در طول ِسال ها با روحت خوردی. دید و بازدید ِ نوروزی یه جور تقلید ِ هوشمندانه از طبیعته. شخم زدن ِ روابط. شخم زدن یعنی شکستن و زیر و رو کردن ِ خاک

نوع دوم چیزاییه که معنیشون با حضور ِ دیگری ظاهر میشه. مثلا افتخار کردن. برای افتخار کردن باید دیگری باشه برات دست بزنه. مثلا جایزه گرفتن، که براش باید یکی باشه ازت تعریف کنه. یا مثلا همسایه هامون در مورد ِ رنگ ِ پرده چی میگن. همسایه هامون در مورد ِ مهمونی ِ ما چی میگن. رسم ِ ما اینه که دختر کوچیکه رو زنده به گور کنیم! این ها همه چیز های فکر نشده اند.هیجانی اند.

در روانشناسی رفتار های گروه ِ اول را رفتار های عقلانی و گروه ِ دوم را رفتارهای هیجانی می نامند. قرآن رفتارهای گروه ِ اول را اخلاقی و گروه ِ دوم را جهنمی (یه معنای آتش گونه یا همان "هیجانی") می نامد. حافظ اولی را "رندی" و دومی را "رفتار ِ خرقه ای" می گوید.


اسلام آمده است تا خرافات، عرف ها و سنت های قبیله ای و رفتار های هیجانی شکسته شود"." شهید مطهری

اون هایی که بر طبق ِ حرف ِ پیامبر ("سائل العلما، جالس الکبرا و خالط الحکما") سال های سال است توی محیط دانشگاهی بودند و با دانشمندان سر و کار دارند خبر ندارند که بیرون توی جامعه چه ویروس هایی و چه رفتارهای احمقانه ای لابلای خانواده ها هست.

خدایا برکت رو به زندگی ِ انسان ها جاری کن.

خدایا، تحولی ایجاد کن که خاک ِ خوب بیاد بالا و خاک ِ امتحان پس داده بره زیر چرا که خاک مقامی است.

... محمد



Excerpt: Some prayers for the Nowruz.


6 نظر:

ناشناس گفت...

elahy ameen, kheyli ziba neveshtyd.
saman

پریسا گفت...

"گاهی باد سرما میاره و درختا رو خشک می کنه. دو ماه ِ دیگه نیستش. درخت ها توی بهار اون باد رو می بخشن" :)

ناشناس گفت...

نمونه دیگری از این انتقام های کور رفتاری است که پدر و مادر با فرزند می کنند تا رفتارهای پدر و مادر خود را تکرار کنند. من دختری 23 ساله هستم که از بعد از دبیرستان در منزل هستم. مادرم اجازه نمی دهد که کار کنم چرا که فکر می کند نیاز مالی ندارم. از هر طرفی تحت فشار هستم و تک تک رفتارهای من مورد نقد دیگری است. حتی برادر کوچکم یاد گرفته از کارهای من انتقاد می کند. نمی دانم چه کنم.

مهزاد گفت...

عزیز ناشناس منم یه دخترم تقریبا هم سنّ و سال تو، دید بقیه رو تغییر دادن کار سختیه ولی‌ اون کار سختره تغییر دید خودته، اینکه کسی‌ می‌تونه تورو ناراحت کنه به خاطر اینه که تو بهش اجازه و سیگنال منو ناراحت کن رو فرستادی. اگه دوست داری کار کنی‌ یا درست رو ادامه بدی اول باید علأیمش توی خودت دیده بشه بعد که از این خواسته لبریز شد وجودت هیچ چیزی جلوت رو نمیتونه بگیره اتفاقا همه چی‌ برای به جلو هل دادنت جهت میگیره. درس خوندن،کار کردن، رفتن توی جامعه طرز فکر و زندگی‌ آدم رو عوض می‌کنه این میلیارد‌ها تومن می‌‌ارزه. اول باور کن که چی‌ می‌خوای بعد باورت رو به اطرافیانت نشون بده، اونوقته که اونها هم باورت می‌کنن. هیچوقتم نذار این فکر مسموم که، دیگه دیر شده ، بیاد توی ذهنت، برای تموم کردن چرا ولی‌ برای شروع کردن هیچوقت دیر نیست.

شاد باشی‌ عیدتم مبارک :)

ناشناس گفت...

برو اون کاری که دوست داری انجام بده. اگر هم کاری دوست نداری که بیچاره ای

محمد گفت...

به نظرم چیزی رو اگه پیدا کردی دیدی بهش علاقه داری اون رو بچسب. گسترشش بده و خلاقیت های خودت رو صرفش کن. مردم مثل کرم بذار لول بخورن توی خودشون. تو کار ِ خودت رو بکن. تا آخرش هم پاش وایسا. همه ی ماها تصمیم که می گیریم صد در صدی نیست و مطمئن نیستیم به جواب. اما پوست کلفتی می کنیم و می جوابونیمش! زنده باشی.